Merhaba, ben Berk Özel, Vegan Pazaryeri'nin kurucu ortaklarından biriyim. Dünya Çevre Günü için şahsen severek pratik ettiğim ve Vegan Pazaryeri takipçilerinin de uygulamaktan keyif alacağını düşündüğüm bokashi kompostlama yöntemini anlatmak istedim.
Bu yöntemle tanışmamız, ne kadar çok evsel atık ürettiğimizle ilgili farkındalığımızın ve şikayetlerimizin artmasıyla başladı. Yaklaşık üç sene önce bokashi kompostlama yöntemi ile tanıştık ve o zamandan beri evsel atıklarımızı bu yöntemle geri dönüştürüyoruz. Bu yöntem sayesinde hemen hemen tüm mutfak artıklarınızı evinizde ya da bahçenizde yetiştirdiğiniz bitkiler için organik komposta dönüştürebilirsiniz. Kompost dönüşüm süresince oluşan organik içerik bakımından zengin sıvıyı da bitki besini olarak kullanabilirsiniz. Sürecin nasıl işlediğini anlatmadan önce bokashi kompostlamanın ne olduğundan biraz bahsetmek istiyorum.
Bokashi Kompostlama Nedir?
Bokashi kompostlama, Japon kökenli bir atık geri dönüştürme yöntemidir. Bu yöntem, organik atıkları fermente ederek besin açısından zengin komposta dönüştürmeyi sağlar. Bokashi, Japonca'da "fermente edilmiş organik madde" anlamına gelir ve bu yöntem, özel bir mikrobiyal karışım kullanarak atıkların çürüme sürecini hızlandırır.
Aslında son ürün olarak geleneksel kompostlama ürününden farklı bir şey elde etmiyoruz, ancak geleneksel kompostlama yöntemi ile kullanılabilir komposta ulaşmanız yaklaşık bir sene sürer ve bunu ev ortamında yapmanız ne yazık ki mümkün değildir. Sadece iki bokashi kovası ile bir sene içerisinde ev ortamında yüzlerce litre kompost üretebilirsiniz.
Bokashi Kompostlamanın Faydaları
- Hızlı ve Etkili: Bokashi kompostlama, geleneksel kompostlama yöntemlerine göre çok daha hızlıdır. Ortalama olarak, 4-6 hafta içinde organik atıklarınız besleyici bir komposta dönüşür.
- Koku Problemi Yok: Fermente etme süreci, kötü koku oluşumunu minimumda tutar. Bu, ev içinde kompost yapmayı daha pratik hale getirir.
- Çeşitli Atıkları Dönüştürme İmkanı: Bokashi kompostlamada geleneksel kompostlamaya göre çok daha fazla çeşit atığı dönüştürebilirsiniz.
- Toprak Sağlığı: Bokashi kompostu, toprak mikroorganizmalarını besler ve toprağın su tutma kapasitesini artırır, böylece bitki sağlığını iyileştirir.
Gerekli Malzemeler:
- Bokashi kovası (hava geçirmez kapaklı bir kova)
- Bokashi kepeği (fermantasyon sağlayan mikroorganizmalar içeren özel bir kepek karışımı)
- Organik atıklar (meyve ve sebze artıkları, kahve telvesi vb.)
Bokashi kompostlama süreci anaerobik yani oksijensiz ortamda gerçekleşen bir süreç olduğu için kovanızın hava almaması önemlidir. Hazır setlerden de kullanabileceğiniz gibi YouTube'da bu setlerin evde nasıl yapılacağı konusunda çok sayıda video da bulabilirsiniz.
Adım Adım Bokashi Kompostlama
Hazırlık: Bokashi kovanızı hazırlayın. Kovanın altına ince bir kat bokashi kepeği serpin.
Atıkları Ekleyin: Günlük organik atıklarınızı ince doğrayarak kovanıza ekleyin.
Altı düz bir aparat kullanarak yeni eklediğiniz atıkları sıkıştırdıktan sonra
Üzerine bir miktar bokashi kepeği serpin.
Yemek umuduyla gelen köpek bireylere ödül maması verip geri gönderin :)
Katmanlama: Her atık eklemenizde, üzerine bokashi kepeği serperek katman oluşturun. Kovanın dolmasına yakın, son bir kat bokashi kepeği serpin.
Fermentasyon: Kovanın kapağını kapalı tutarak fermente olması için 10-14 gün bekleyin. Bu süreçte kovayı serin ve karanlık bir yerde muhafaza edin. İkinci kovanızın olması bu süreçte yeni kompost yapabilmeniz için önemlidir. Fermantasyon sırasında kovanın dibinde biriken sıvı organik madde içeriği bakımından çok yoğun olduğu için bu sıvıyı su ile seyreltip ev bitkilerinde kullanabilirsiniz.
Toprağa Gömmek: Fermente olmuş atıkları toprağa gömün veya bahçenizde kullanacağınız bir toprağa karıştırın. Bu, kompostun toprakla birleşerek zenginleşmesini sağlar.
Biz, bokashi kompostlama yöntemini kullanarak uzun süredir evsel atıklarımızı geri dönüştürmenin keyfini çıkarıyoruz. Dünya Çevre Günü'nde, hepimiz sürdürülebilir yaşam alışkanlıklarını yayarak gezegenimize nacizane katkıda bulunabiliriz. Sizden de bokashi kompostlama yöntemini deneyerek evsel deneyimlerinizi yorumlarda paylaşmanızı rica ederim.
Bu çevre dostu yöntemi denediğinizde, sadece atıklarınızı azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda toprağınızı besleyerek bitkilerinizin daha sağlıklı büyümesine de yardımcı olacaksınız. Dünya Çevre Günü'nü kutlarken, küçük adımların büyük farklar yaratabileceğini unutmayalım.
